Yurtdışında Lise Eğitimi Gören Öğrencinin Uluslararası Öğrenci Kaydı: Hukuki İnceleme
📜 Danıştay Karar Künyesi
8. Daire – 2022/7659 – 2024/1299 – 08.03.2024
🔎 Karar Özeti
Yurtdışında lise eğitimi gören bir öğrencinin Türkiye’de uluslararası öğrenci sıfatıyla kayıt yaptırmasının hukuki süreçleri ve belge geçerliliği incelendi.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2022/7659 Karar No : 2024/1299 TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin .. gün ve E:.., K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne uluslararası öğrenci kontenjanından kayıt yaptıran ve halen burada eğitim gören davacının, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 6. fıkrası gereğince öğrenci kaydının silinmesine ilişkin (… tarihli … sayılı işlem ile bildirilen) … tarihli … sayılı Fakülte Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Mahkemelerinin 08.11.2021 tarihli ara kararında davacının ülkemizde lise eğitimi alıp almadığının, şayet almış ise hangi okulda hangi yıllar arasında lise eğitimi aldığı sorulduğu, verilen 11.11.2021 tarihli cevapta, e-okul veritabanında tutulan herhangi bir kaydı bulunmadığının belirtildiği, mahkemelerinin 25/11/2021 tarihli ara kararıyla dava konusu uyuşmazlığın çözümü için gerekli görüldüğünden davacının ülkemizde lise eğitimi alıp almadığının, şayet almış ise hangi okulda hangi yıllar arasında lise eğitimi aldığının ve mezuniyetine ilişkin lise diploması örneğinin ilgili il/ilçe müdürlükleri arşivlerinden yapılacak araştırmayla bildirilmesinin istenilmesine karar verildiği, il milli eğitim müdürlüklerinden gelen cevaplarda davacının ülkemizde lise eğitimi almış olduğuna dair bir kayda rastlanılamadığı ancak, Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı DP “Bilgi ve Görüntü Merkezi” nin …tarih ve … sayılı yazısında ; “Hasan Kalyoncu Üniversitesi tarafından kopyaları iletilen 45 adet belgenin verileri Yüksek Öğrenim Belgeler Sicilinde(EDEBO) tespit edilememiştir. Bu bilgilerde bulunması gereken Bakanlık Apostilleri aynı şekilde ibraz edilmemiştir. Sunulan belgelerden hiçbiri, apostil işlemi esnasında yapılan Ukrayna kanunlarına uygunluğu kontrolünden geçmemiştir.” hususlarının belirtildiği, davacının da bu 45 kişilik listesinin içinde olduğu, Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığının bu yazısına göre davacının kayıt esnasında Üniversiteye sunduğu diploma, Ukrayna Eğitim Bakanlığı kayıtlarında bulunmadığı, dolayısıyla davacının uluslararası öğrencilik statüsü için yanıltıcı niteliği bulunan yurt dışı lise mezuniyet belgesi ile hukuk fakültesine kayıt yaptırdığı anlaşıldığından, davacının Hasan Kalyoncu Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 6/6. maddesi uyarınca öğrenci kaydının silinmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Uluslararası öğrenci statüsünün, herhangi bir sebeple lise öğretiminin tamamını yurt dışında tamamlayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrencilere, merkezi sınavlara girmeksizin ve bazı bölümlere kayıt için getirilen belli sıralamaya girmek şeklindeki sınırlamalara tabi olmaksızın üniversiteye kayıt imkanı tanıdığı, bu statünün yurt dışında lise öğrenimini tamamlayan Türk Vatandaşlarına ülkemizde lise öğrenimi gören vatandaşlar ile üniversite eğitimi konusunda fırsat eşitliği sağlanması amacıyla oluşturulduğu; davacının da Türkiye’de lise mezuniyeti bulunmadığı, Türk eğitim sistemi çerçevesinde yapılacak olan sınavlara yönelik eğitim görmediği ve yurt dışı mezuniyeti nedeniyle verilen denklik belgesinin halen geçerli olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde, davacının uluslararası öğrenci olduğunun kabulü gerektiği; davacının Hasan Kalyoncu Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 6/6. maddesi uyarınca kaydının silinmesine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, öte yandan; her ne kadar davalı idarece davacının denklik belgesinin alınmasına esas olan yurt dışı diplomasının Ukrayna Kanunlarına uygunluk denetiminden geçmediği, apostillerin Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından yapılmadığı iddia olunmuş ise de; konunun teknik detaylarının (Mykolayiv’de uygunluk denetimi yapacak makamın vs.) değerlendirilmesi neticesinde gerçeğe aykırılık bulunması halinde denklik belgesinin iptal edilmesi her zaman mümkün olduğundan; davalı idarenin bahsi geçen iddiasına bu aşamada itibar edilemediği, davacının gerçeğe aykırı veya yanıltıcı belgelerle kayıt hakkı kazandığının sonradan tespiti üzerine denklik belgesinin iptali halinde davalı idarece yeniden işlem tesis edilebileceği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : CİMER üzerinde YÖK ‘e birtakım sahte belgeler kullanılarak öğrencilerin kayıt yaptırdıklarına yönelik şikayetler gelmesi üzerine YÖK tarafından inceleme yapıldığı, sonradan Üniversite Rektörlüğü tarafından da inceleme yapıldığı, inceleme sonucu hazırlanan raporun 12/08/2020 tarihli yazı ile Rektörlüğe sunulduğu, YÖK’ün 06/11/2020 tarih ve E.71226 sayılı yazısında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışında bulunmaksızın yurt dışından alınan lise diplomalarıyla uluslararası öğrenci statüsünde kayıt yaptıramacağının belirtildiği, davacının kayıt esnasında üniversiteye sunduğu lise diplomasının üzerinde bulunan apostillerin Ukrayna Eğitim Bakanlığı tarafından yapılmadığı bizzat Ukrayna Eğitim Bakanlığı yazısı ile tespit edildiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Davacı, 2016 yılında Ukrayna Lugansk İşletme ve Hukuk Kooperatif Koleji’nden mezun olmuştur. Anılan diplomasına Şanlıurfa Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından … tarih ve … sayılı denklik belgesi düzenlenmiş, denklik belgesi ile 2019 güz döneminde Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne uluslararası öğrenci kontenjanı ile kaydı yapılmıştır. 2019 yılının son ayında CİMER üzerinden Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’na yapılan başvuru ile Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakültesinde okuyan bir öğrencinin “kendisinin Türkiye’de liseyi bitirmiş olmasına rağmen ve kesinlikle yurtdışında eğitim görmediği halde Kıbrıs Adakent Üniversitesi adına yurtdışında kolej bitirmiş gibi gösterilip sahte transkriptle denklik belgesi düzenlenerek Hasan Kalyoncu Üniversitesine kayıt edildiği; bu işin Hasan Kalyoncu Üniversitesinde bir öğretim görevlisi tarafından para karşılığı yapıldığının” iddia edilmesi üzerine iddiaların araştırılması amacıyla Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Denetleme Kurulu’nca bir inceleme başlatılmış, YÖK Denetleme Kurulu’nca hazırlanan 23/06/2020 günlü ve 663.05(2020/105-R-07)-95 sayılı inceleme raporunda Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden denklik belgesi alarak Hasan Kalyoncu Üniversitesine yerleştirilen (örnekleme yöntemiyle seçilmiş) iki öğrencinin lise eğitimlerini Türkiye’de aldığı belirtilerek; öğrencilerin Makedonya’da eğitim aldıkları dönemde yurtdışı giriş- çıkış kaydının olmadığının tespiti üzerine denklik belgesiyle ilgili olarak Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından tesis edilen işlemlere ilişkin soruşturma yapılması ve öğrencilerin de kayıtlarının iptal edilmesinin önerilmiş; bu şekilde kayıtlı olan pasif + aktif tüm öğrencilerin de incelenerek gerekli işlemlerin yapılması üniversitelerden istenmiştir. Bu yazı üzerine davalı Üniversite tarafından 26/02/2021 tarih ve 2102260001 sayılı yazı ile Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı’ndan “(davacının da bulunduğu) ek’li listede adı geçen öğrencilerin mezun olduğu liselerin Ukrayna sınırları içerisinde eğitim veren bir lise olup olmadığı bilgisinin, şayet böyle bir lise var ise ekte sunulmuş olan belgelerin doğruluğunun teyit edilerek taraflarına bildirilmesi” istenilmiştir. Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı DP Bilgi ve Görüntü Merkezi’nin 24/03/2021 tarih ve … sayılı yazısında; “Ukrayna’da kişisel veri koruma kanunu’nun geçerli olduğu, eğitim durumunun ve veriliş durumunun kontrolü amacıyla Ukrayna’da verilen eğitim belgeleri için hamilinden tespit edilen formatta düzenlenen kişisel veri işleme izni gerektiği, Ukrayna’da düzenlenen resmi belgelerin diğer ülke sınırlarında uluslararası kanun hükümleri ve Ukrayna’da yürürlükte bulunan kanun hükümleri uyarınca ancak ilgili onayın alınmasından sonra kullanılabileceği, bunun dışında böyle bir onayın Konsolosluk yasallaştırma işlemi veya apostil işlemi olduğu, bu işlemlerin yapılması ile bu belgelerin kanuna uygunluğunun, geçerliliğinin, görevli kişilerin imzalarının, belgede bulunan mühür, kaşe izinlerinin doğruluğunun kontrol edildiği, bununla bağlantılı olarak kontrol taleplerine Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı’nın apostili ile onaylanan eğitim belgelerinin kopyalarının eklenmesi gerektiği, materyallerin incelenmesi sonucunda kopyaları iletilen 45 belgenin verilerinin Yüksek Öğrenim Belgeler Sicilinde (EDEBO) tespit edilmediği, bu bilgilerde bulunması gereken Bakanlık apostillerinin aynı şekilde ibraz edilmediği, sunulan belgelerden hiç birinin apostil işlemi esnasında yapılan Ukrayna kanunlarına uygunluğu kontrolünden geçmediği” belirtilmiştir. Davalı Üniversite tarafından … tarih ve … sayılı yazı ile Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı’ndan “26/02/2021 tarihli yazılarına istinaden ek’li listede adı geçen öğrencilerin apostil ve asetat bilgilerinin doğruluğunun teyidinin yapılması ve ek’li listenin ıslak imza ve mühürle onaylanması” istenilmiştir. Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı DP Bilgi ve Görüntü Merkezi’nin … tarih ve … sayılı yazısında; “materyallerin incelenmesi sonucunda Hasan Kalyoncu Üniversitesi tarafından kopyaları sunulan 45 belgenin ek verilerinin Yüksek Öğrenim Belgeleri Sicilinde (EDEBO) bulunmadığı, bu belgelerde bulunan apostillerin Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından yapılmadığı, anılan eğitim belgelerinden hiç birinin apostil işlemi yapılması esnasında Ukrayna kanunlarına uygunluk kontrolüne tabi tutulmadığı” belirtilmiştir. Anılan yazı üzerine Üniversite Hukuk Fakültesi Yönetim Kurulu’nun 05/07/2021 tarih ve 2021/029-3 numaralı kararı uyarınca, davacının kaydının silinmesine karar verilmiştir. İLGİLİ MEVZUAT: 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Yükseköğretim Kurulunun görevleri” başlıklı 7. maddesinde; “Yükseköğretim Kurulunun görevleri; a) Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim – öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak, b) Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,(…) h) Üniversitelerin her eğitim – öğretim programına kabul edeceği öğrenci sayısı önerilerini inceleyerek kapasitelerini tespit etmek; insangücü planlaması, kurumların kapasiteleri ve öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortaöğretimdeki yönlendirme esaslarını da dikkate alarak öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesi ile ilgili esasları tespit etmek, (…)” hükmüne, “Yükseköğretime giriş ve yerleştirme” başlıklı 45. maddesinde ise; “Yükseköğretime giriş ve yerleştirme aşağıdaki şekilde yapılır: a. Yükseköğretim kurumlarına giriş ve yerleştirme işlemleri imkân ve fırsat eşitliğini sağlayacak tedbirleri almak kaydıyla, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılır. b. Yükseköğretim kurumlarına esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezî sınavlarla girilir. Yerleştirme puanlarının hesaplanmasında adayların ortaöğretim başarıları dikkate alınır. Ortaöğretim bitirme başarı notları en küçüğü ikiyüzelli, en büyüğü beşyüz olmak üzere ortaöğretim başarı puanına dönüştürülür. Ortaöğretim başarı puanının yüzde onikisi yerleştirme puanı hesaplanırken merkezî sınavdan alınan puana eklenir. (…) f. Yabancı uyruklu öğrenciler ile ortaöğretimin tamamını yurt dışında tamamlayan öğrencilerin yükseköğretim kurumlarına kabul usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir. Uluslararası andlaşmalar gereği Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında burslu olarak öğrenim görecek yabancı uyruklu öğrencilerin yerleştirme işlemleri Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılır…” hükmüne yer verilmiştir. Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen ve davacının uluslararası öğrenci kaydını yaptırdığı tarihte yürürlükte bulunan Yurtdışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar’ın “Başvuracak Adaylar” başlıklı bölümünde; “a) Lise son sınıfta olmaları ya da mezun durumda bulunmaları koşuluyla; 1) Yabancı uyruklu olanların, 2) Doğumla Türk vatandaşı olup da İçişleri Bakanlığı’ndan Türk vatandaşlığından çıkma izni alanlar ve bunların Türk vatandaşlığından çıkma belgesinde kayıtlı reşit olmayan çocuklarının Türk Vatandaşlığı Kanunu uyarınca aldığı Tanınan Hakların Kullanılmasına İlişkin Belge sahibi olduklarını belgeleyenlerin, (5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 7. maddesinde “(1) Türkiye içinde veya dışında Türk vatandaşı ana veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır.” hükmü bulunmakta olup, yurt dışından kabul kontenjanlarına başvuracak adayların Türk Vatandaşlığı Kanunu’nu incelemelerinde yarar bulunmaktadır.) 3) Yabancı uyruklu iken sonradan kazanılan vatandaşlık ile TC vatandaşlığına geçenlerin / bu durumdaki çift uyrukluların 4) a) 01/02/2013 tarihinden önce yurtdışında ortaöğretime devam eden TC uyruklu öğrencilerden ise ortaöğretiminin (lise) son üç yılını KKTC hariç yabancı bir ülkede tamamlayanların (ortaöğretiminin (lise) tamamını KKTC dışında yabancı bir ülkedeki MEB nezdinde açılmış olan Türk okullarında tamamlayanlar dahil) yurt dışından öğrenci kabul kontenjanlarına başvuru yapabileceğine, b) 01/02/2013 tarihinden sonra yurt dışında ortaöğretime başlayan adayların yurt dışından kabul kontenjanlarına ortaöğretiminin (lise) tamamını KKTC hariç yabancı bir ülkede tamamlayanların (ortaöğretiminin (lise) tamamını KKTC dışında yabancı bir ülkedeki MEB nezdinde açılmış olan Türk okullarında tamamlayanlar dahil) başvuru yapabilmelerine, 5) KKTC uyruklu olup; KKTC’de ikamet eden ve KKTC’de ortaöğrenimini (lise) tamamlayan GCEAL sınav sonuçlarına sahip olanlar ile 2005-2010 tarihleri arasında diğer ülkelerdeki kolej ve liselere kayıt yaptırıp eğitim alarak GCE AL sınav sonuçlarına sahip olan veya sahip olacakların, başvurularının kabul edilmesi, b) Adaylardan 1) T.C. uyruklu olup ortaöğreniminin (lise) tamamını Türkiye’de veya KKTC’de tamamlayanların, (…) başvurularının kabul edilmemesi, (…) ” şeklinde ifade edilmek suretiyle yurtdışından öğrenci kabulüne ilişkin esaslar belirlenmiştir. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin “İlk Kayıt İşlemleri” başlıklı 6. maddesinde; “(…) (6) Gerçeğe aykırı veya yanıltıcı belgelerle üniversiteye kayıt hakkı kazanmış olanların belirlenmesi halinde kayıtları yapılmaz, kayıt yaptırmış olanların ise bulundukları yarıyıla bakılmaksızın kayıtları iptal edilir, kendilerine verilmiş olan diploma dahil tüm belgeler geçersiz sayılır. Bu şekilde kayıtları iptal edilen öğrenciler için 13’üncü maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları uygulanır.” düzenlemesine yer verilmiştir. Dava konusu işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun 04/11/2020 tarih ve 2020.60 sayılı kararında ise; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 6287 sayılı Kanunla değişik 45/f maddesinde yer alan “Yabancı uyruklu öğrenciler ile ortaöğretimin tamamını yurt dışında tamamlayan öğrencilerin yükseköğretim kurumlarına kabul usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir.” maddesi uyarınca belirlenmiş olan Yurtdışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar ile uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklular ile T.C. uyruğunda bulunanların lise eğitimlerinin tamamını yurt dışındaki liselerde (KKTC liseleri hariç) görmeleri halinde yurt dışından öğrenci kabulü kontenjanlarına başvurabildikleri göz önüne alınarak, yurtdışında bulunmaksızın uzaktan öğretim yoluyla yurtdışındaki bir liseden diploma alan adayların yurt dışından öğrenci kabul kontenjanları çerçevesinde yükseköğretime geçiş için bu diplomaları ile işlem yapılmaması ancak bu adayların YKS ile yükseköğretime geçiş başvurusu yapabilecekleri, yurtdışındaki bir liseden örgün eğitim yoluyla alınan diplomalar bağlamında ise, pasaport veya emniyet kayıtlarından diplomanın alındığı ülkeye giriş ve çıkışlarının kontrol edilmesi, ilgili ülkede kalınan sürenin lise eğitiminin örgün yolla alındığını desteklememesi halinde bu diplomalar ile de yurt dışından öğrenci kabul kontenjanları çerçevesindeki başvurularına işlem yapılmaması, ilgili ülkede bulunmaksızın uzaktan öğretim sistemi ile yurtdışındaki bir lisede eğitim görerek yurtdışında üniversite eğitimine başlamış olmaları halinde ise Yükseköğretim Kurumlarında Ön Lisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlararası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerinden yararlanabilmeleri için ilgili yılın Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzlarında yayımlanan Yurt Dışındaki Yükseköğretim Kurumlarından Yurt İçindeki Yükseköğretim Kurumlarına Yatay Geçiş İşlemlerine ilişkin şartların aranmasına karar verilmiştir. Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun 04.11.2020 tarihli ve 2020.60 sayılı kararına karşı açılan davada, Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 27/10/2022 tarih ve E:2020/7204, K:2022/6047 sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Anayasa’nın ”Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10. maddesi ile, aynı durumda olanlara aynı kuralların uygulanması sağlanmış, ayrıcalıklı kişi ve toplulukların oluşturulması engellenmiştir. Uluslararası öğrenciliğe yönelik düzenlemeler, ülkemizde çeşitli sebeplerle ortaokul ve lise eğitimi alamamış kişilerin ülkemizde eğitim almak istemesi halinde mağdur olmalarının önlenmesi amacıyla getirilmiş düzenlemeler olup; aksi yaklaşım, Türk vatandaşı olan ve Türkiye’de eğitim görmekte olan öğrenciler aleyhine ayrıcalıklı bir durum oluşturacaktır. 2547 sayılı Kanunun 45/f. maddesinde değişiklik yapan 6287 sayılı Kanun’un gerekçesi; yabancı uyruklu öğrenciler ile ortaöğretimin tamamını yurtdışında okuyan öğrencilerin yani yabancı uyruklu olmamakla birlikte T.C. vatandaşı olan ya da çifte vatandaşlığı olan bir öğrencinin de ortaöğretiminin tamamını yurtdışında okuması halinde Türkiye’de üniversite sınavına tabi tutulmaksızın üniversite eğitimi alabilmesini sağlamaktır. Yasa koyucu yabancı uyruklu öğrencilere Türkiyede eğitim almasına imkan tanırken Türk vatandaşı olduğu için yurtdışında eğitim gören bir öğrencinin de bu haktan faydalanmasını isteyerek aslında yabancı uyruklu öğrenciye tanıdığı (yurtdışında eğitim görmesi sebebiyle) sınavsız eğitim hakkını, yurtdışında yaşayan ve yurtdışında ortaöğretimi tamamlayan Türk vatandaşına ya da çifte vatandaşlığı olanlara da sağlayarak bunlar arasında bir eşitlik; fırsat eşitliği yaratmak istemiştir. Bununla birlikte bu haktan faydalanabilmek için ortaöğretimin tamamının yurt dışında usulüne uygun bir şekilde tamamlanması, usulüne uygun alınan diploma ile uluslararası öğrenci başvurusu yapılması gerektiği açıktır. İş bu dava dosyasında davalı Üniversite tarafından davacının ortaöğretim diplomasının doğruluğunu araştırmak amacıyla gerekli yazışmalar yapılmış ve davacının sunduğu transkript ve ortaöğretim diploması Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından teyit edilmemiştir. Davacının da teyit edilmeyen belgelere karşılık farklı bir belge sunamadığı, diplomasının geçerliliğine ilişkin Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı DP Bilgi ve Görüntü Merkezi’nin 24/03/2021 tarih ve … sayılı yazısında belirtilen şekliyle eğitim durumunun ve veriliş durumunun kontrolü amacıyla Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı’na bir başvurusunun bulunmadığı görülmektedir. İdare hukukunun temel prensiplerinden biri olan yetki ve usulde paralellik ilkesi uyarınca, yasada aksine bir düzenleme veya değişiklik yapılmadıkça, bir işlemin tesisinde uygulanan yetki ve usul koşullarının aynı işlemin geri alınması ve kaldırılması işlemlerinde de aynen uygulanmasının zorunlu olmakla birlikte, ilgililerin gerçek dışı beyanı ve hilesi suretiyle tesis edilen idari işlemlerin ise idarenin her zaman geri alabileceği açıktır. Nitekim, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararıyla “İdarenin; yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı veya hilesi hallerinde süre aranmaksızın kanunsuz terfi veya intibaka dayanarak ödediği meblağı her zaman geri alabileceğine” karar verilmekle, idarece tesis edilen ve hukuka aykırılığı açık olan idari işlemlerin süreyle bağlı kalınmaksızın her zaman geri alınabileceği kabul edilmiştir. Bu durumda, yukarıda yer verilen mevzuat ve Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararının birlikte değerlendirilmesinden, davacının Hukuk Fakültesi’ne uluslararası öğreci olarak kayıt olduğu tarihte Ukrayna Lugansk İşletme ve Hukuk Kooperatif Koleji’nden almış olduğunu beyan ettiği ortaöğretim diploması ve transkriptini gösterir belgenin gerçeğe uygun olmadığı, dolayısıyla elde ettiği statüsünün kazanılmış hak kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, davacının kaydının 05/07/2021 tarihi itibariyle silinmesine dair Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğrenci İşleri Müdürlüğü’nün 08/07/2021 tarih ve 2107080083 sayılı işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, yurt dışı giriş çıkış kayıtlarının incelenmesinden, davacının yurt dışında lise eğitimi gördüğünü iddia ettiği 2015-2016 eğitim yılında yurt dışında toplam 37 gün bulunduğu görülmekle; bu sürenin örgün bir lise eğitimi için yeterli olmayacağının açık olduğu, davacının uzaktan lise eğitimi aldığının anlaşıldığı, 2019-2020 eğitim öğretim yılında davalı üniversitenin Hukuk Bölümüne uluslararası öğrenci statüsünde kayıt yaptıran davacının, yurtdışında bulunmaksızın, yurtdışından bir ortaöğretim kurumu olan Ukrayna’da bulunan Lugansk İşletme ve Hukuk Kooperatif Koleji’nden 24/06/2016 tarihinde mezun olduğu, bu haliyle 2547 sayılı Kanun’un 45/f maddesinde öngörülen ve Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun 04/11/2020 tarih ve 2020.60 sayılı kararında belirtilen “ortaöğretimin tamamını yurt dışında tamamlamış olma” şartını sağlamadığının anlaşıldığı, öğrenci kaydının silinmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka aykırılık bulunmamaktadır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne, 2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin .. gün ve E:.., K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 4. Kesin olarak 08/03/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.Paylaş:
