Toplumsal barışın korunması ve halk arasında kin ve düşmanlığın önlenmesi, hukukun temel amaçlarından biridir. Türk Ceza Kanunu’nun 216. maddesi, bu amaca hizmet eden önemli maddelerden biridir. Halkı sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini diğerine karşı kin ve düşmanlığa tahrik etme veya aşağılama eylemlerini suç olarak tanımlar. Bu madde, hem somut tehlike suçları kapsamında değerlendirilir hem de ifade özgürlüğü ile kamu düzeni arasında hassas bir denge kurar. Yargıtay’ın bu maddeye ilişkin kararları, uygulamada ortaya çıkan sorunlara ışık tutar ve hukuki sınırları belirler. Bu yazıda, TCK’nın 216. maddesi ve ilgili Yargıtay kararları üzerinden kin ve düşmanlığa tahrik suçunun unsurları, gerekçeleri ve pratikteki yansımaları incelenecektir.

TCK 216 Madde Gerekçeleri ve Suçun Unsurları

Türk Ceza Kanunu’nun 216. maddesi, halkın belli bir kesimini diğer kesime karşı kin ve düşmanlığa tahrik eden veya aşağılayan eylemleri suç olarak tanımlar. Bu maddeyle, toplumsal barışın korunması amaçlanır. Kin ve düşmanlık, toplumun bir kesimine karşı şiddet eğilimini artırabilecek psikolojik bir durumu ifade eder. Örneğin, bir mahalledeki grupların sosyal medya üzerinden birbirlerine yönelik aşağılayıcı ve düşmanca paylaşımlar yapması, bu madde kapsamında değerlendirilebilir. Ancak suçun oluşabilmesi için eylemin kamu güvenliğini tehlikeye atacak şekilde gerçekleşmesi gerekir. Yani, bir kişinin sadece fikrini ifade etmesi değil, bu ifadenin toplumda somut bir tehlike yaratması önemlidir. Yargıtay kararları, bu suçun somut tehlike suçu olarak değerlendirilmesi gerektiğini ve ifade özgürlüğü ile kamu düzeni arasındaki dengeyi koruma ihtiyacını vurgular.

Yargıtay Kararları Işığında Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu

Yargıtay’ın TCK 216 ile ilgili kararları, bu suçun yorumlanması ve uygulanmasında önemli bir rehber teşkil eder. Özellikle, ifade özgürlüğü ile kamu düzeni arasındaki dengeye dikkat çekilir. Yargıtay, suçun oluşabilmesi için eylemin kamu güvenliğini tehlikeye atacak açık ve yakın bir tehlike yaratması gerektiğini belirtir. Bir örnek olarak, bir şehirdeki etnik grupların birbirlerine yönelik şiddet içerikli ve aşağılayıcı söylemlerinin, toplumda gerilimi artırarak kamu düzenini bozma potansiyeli taşıması bu suçun oluşum koşullarını sağlar. Yargıtay, her olayın kendi özgül koşulları içinde değerlendirilmesi gerektiğini, ancak somut tehlikenin net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini vurgular.

Pratikte Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu

Pratikte, kin ve düşmanlığa tahrik suçu genellikle sosyal medya paylaşımları, kamusal alandaki konuşmalar ve yazılı basın yoluyla işlenebilir. Örneğin, bir gazetecinin, belirli bir etnik grubu hedef alarak, bu grubun diğer toplum kesimlerine karşı tehdit oluşturduğunu iddia eden bir yazı serisi yayımlaması, kamu düzenini bozacak şekilde toplumda kin ve düşmanlık duygularını körükleyebilir. Bu tür eylemler, somut bir tehlike yaratıp yaratmadığına, yani toplumda gerçek bir güvenlik riski oluşturup oluşturmadığına bakılarak değerlendirilir. Yargıtay kararları, bu suçun sadece teorik veya soyut bir tehlike yaratması halinde değil, gerçek ve somut bir tehlike oluşturması gerektiğini ortaya koyar.

Sonuç: TCK’nın 216. maddesi, toplumda kin ve düşmanlığın önlenmesi ve toplumsal barışın korunması açısından büyük önem taşır. Bu madde, ifade özgürlüğü ile kamu düzeni arasında hassas bir denge kurmayı amaçlar. Yargıtay kararları, suçun somut tehlike suçu olarak değerlendirilmesi gerektiğini ve her olayın kendi koşulları içinde incelenmesi gerektiğini vurgular. Pratikte, sosyal medya, kamusal alanlar ve yazılı basın üzerinden işlenebilecek bu suçun, gerçek ve somut bir tehlike yaratıp yaratmadığına bakılarak değerlendirilmesi gerekir. Böylece, toplumda kin ve düşmanlık yerine anlayış ve hoşgörünün teşvik edilmesi hedeflenmelidir.

Paylaş: