Parselasyon İşlemi Hakkında Danıştay Kararı
📜 Danıştay Karar Künyesi
6. Daire – 2020/1883 – 2024/1848 – 14.03.2024
🔎 Karar Özeti
Büyükşehir Belediye Encümenince onaylanan parselasyon işleminde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı neticesine varıldığından Bölge İdare Mahkemesince parselasyon işleminin esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y ALTINCI DAİRE Esas No : 2020/1883 Karar No : 2024/1848 TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Büyükşehir Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. … DİĞER DAVALI : … Belediye Başkanlığı KARŞI TARAF (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU :… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Sakarya ili, Arifiye ilçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda parselasyon yapılmasına ilişkin Sakarya Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının ve anılan kararın dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının onaylanmasına ilişkin Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planının onaylanmasına ilişkin Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; idare mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planları yönünden; dava konusu imar planları ile uyuşmazlığa konu taşınmazının bir kısmının 20 metrelik yol olarak planlanmasının, bölgenin ulaşım ağı sisteminde olumlu etkisinin bulunduğu, taşınmazın kuzeyinde yer alan hal alanında oluşacak taşımacılık faaliyeti ile sosyo-kültürel tesis alanına doğru oluşacak yolcu talebinin yaratabileceği trafik yoğunluğu göz önünde bulundurulduğunda, üst ölçekli planda kentsel gelişme alanı olarak belirlenen bu bölgede yaşam kalitesi yüksek kentsel mekanlar ve çağdaş bir ulaşım sistemine ulaşılması açısından parselde getirilen yol kullanım kararının gerekli olduğu, hal alanının kuzeyindeki meskun doku içerisinde oluşmuş olan yol sisteminin geliştirilme olanakları daha sınırlı olacağından, bu kısım üzerindeki ulaşım baskısının azaltılabilmesi için, halin güney kesiminde, henüz yapılaşmasını tamamlamamış olan bölgede daha geniş imar yollarının önerilmesinin, bölgedeki ulaşım sistemi üzerinde sağlıklaştırıcı bir etkide bulunacağı, yol kullanım kararının şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve planların kademeli birlikteliği ilkesine uygun olduğu neticesine varıldığı gerekçesiyle anılan kısım yönünden davanın reddine, parselasyon yönünden; parselasyon planlarının ilçe belediyesince yapılması gerektiği ve ilçe belediyesince kabul edilen parselasyon işleminin büyükşehir belediyesince onaylanması gerektiği hususunun 3194 sayılı İmar Kanununda açıkça düzenlendiği, ancak ilçe belediyesinin parselasyon yapma yetkisini büyükşehir belediyesine devredebileceğine yönelik olarak herhangi bir yasal düzenlemenin bulunmadığı, uyuşmazlık konusu parselin bulunduğu alanda parselasyon yapmaya yetkili olan Arifiye Belediye Encümenince alınan, … tarih ve … sayılı parselasyon yapma yetkisinin Sakarya Büyükşehir Belediyesine devrine dair karara dayanılarak tesis edilen parselasyon işleminde yetki yönünden mevzuata uyarlık bulunmadığı neticesine varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının iptale yönelik kısmının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının b) bendi uyarınca, 1/5000 ölçekli nazım imar planını yapıldıktan sonra, 1 yıl içerisinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planının yapılmadığından önce 2016 yılında 1/1000 ölçekli uygulama imar planının Büyükşehir Belediyesince yapıldığı, bunun üzerine 1 yıl geçtikten sonra parselasyon da yapılmadığından 2018 yılında parselasyonun Büyükşehir Belediyesince yapıldığı, uyuşmazlık konusu parselin bulunduğu alanın büyükşehir belediyesi yetkisinde olan hal alanına ilişkin olduğu, bu nedenle de davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Sakarya ili, Arifiye ilçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda, 1/5000 ölçekli nazım imar planının onaylanmasına ilişkin Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu parsel 20 metrelik imar yolu ve az yoğunluklu gelişme konut alanı olarak planlanmıştır. Anılan nazım imar planı uyarınca Arifiye Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile tadilen onaylanlan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında uyuşmazlık konusu parselin kullanım kararı 20 metrelik imar yolu olarak belirlenmiştir. Arifiye Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı parselasyon yapma yetkisinin Sakarya Büyükşehir Belediyesine devrine dair karara uyarınca, uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu alanda parselasyon yapılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Sakarya Büyükşehir Belediye Encümeninin kararı alınmıştır. Bunun üzerine, parselasyon işleminin ve dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde, çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar planlarını, bu planlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak; anılan Kanunun 7. maddesinin 1. fıkrasının c bendinde de, kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar planlarını, parselasyon planlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Yukarıda belirtilen Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, büyükşehir belediyesinin uygulama imar planlarının yapımına ilişkin yetkisi; imar planlarını ve bu planlarda yapılacak değişiklikleri aynen veya değiştirerek onaylamak ve nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar planları yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar planlarını yapmak veya yaptırmakla sınırlı olduğu, doğrudan 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ile uygulamasını yapma yetkisinin bulunmadığı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile parselasyon planlarının yapımında, değişikliğinde ve uygulamaya konulmasında ilçe ve ilk kademe belediyelerinin yetkili olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde uygulama imar planlarını yapma yetkisinin ilçe belediyelerine ait olduğu, kanunen öngörülen bir yıllık sürenin geçmediği hallerde ve kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili olmayan durumlarda ise uygulama imar plânlarının, büyükşehir belediyesince doğrudan yapılmasının mevzuata aykırılık teşkil edeceği açıktır. Benzer biçimde parselasyon yapılmasına ilişkin yektinin kural olarak, ilçe ve ilk kademe belediyelerinde bulunduğu, bu kapsamda, büyükşehir belediyelerinin görev ve yetkisinin parselasyon işleminin kabul edilmesine dair ilçe belediye encümeni kararının onaylanmasıyla sınırlı olduğu, ancak istisnai olarak, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının (ilgili yetki kuralları uyarınca ilçe veya büyükşehir belediye meclisince) onaylanmasından sonraki bir yıl içerisinde yetkili ilçe belediyesince parselasyon yapılmamış olması halinde büyükşehir belediye encümeninin parselasyon yapmaya yetkili hale geleceği tabiidir. İdare Hukukunun bilinen ilkelerinden olan kanunilik ilkesi, idarelerin yetkilerini kanundan almak zorunda olduğunu ifade etmektedir. İdarenin yasalarla kurulması, yasalardan yetki alması, yasalar çerçevesinde ve yasalara aykırı olmamak koşuluyla işlemlerde bulunabilmesi anlamına gelen yasallık ilkesinin (kanunilik ilkesi) gereği olarak yetkili idarenin yasayla belirlenmesi ve yetki devrine imkan veren hususların da yasayla belirlenmesi gerekir. Bir makam ya da organın idari işlem yapma yetkisini başka bir makam veya organa devretmesi yetki düzenini değiştireceğinden yetki devri yapılabilmesi için açık yasal dayanak gerekmektedir. Zira, idarelerin Kanunla verilen yetki ve görevlerini bir idari işlemle ortadan kaldırmaya hukuken olanak bulunmamaktadır. Bu bağlamda, parselasyonun onaylanmasına ilişkin dava konusu işleme dayanak gösterilen yetki devrine ilişkin belediye encümeni kararının varlığı, parselasyonun büyükşehir belediye encümenince onaylanması işleminin yasal bir dayanağı bulunduğu anlamı taşınmaz. Uyuşmazlıkta, büyükşehir belediye encümenince, ilçe belediye encümeninden alınan yetki devrine dayanılarak parselasyon yapılmasına olanak bulunmadığı açık ise de dava konusu parselasyon işleminde gösterilmiş olsun yahut olmasın Kanunda düzenlenen farklı bir yetki kuralı uyarınca büyükşehir belediye encümeninin yetkili hale gelmiş olması halinde yetki kurallarına aykırılık bulunduğundan söz edilemeyecektir. 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının yetkili belediye meclisince onaylanmasının ardından 1 yıl içerisinde parselasyon yapılmamış olması halinde büyükşehir belediye encümeninin yetkili hale geleceği düzenlenmiş olup Arifiye Belediye Meclisinin … tarih ve …. sayılı kararı ile kabul edilerek Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile tadilen onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının onaylanmasının üzerinden 1 yıllık süre geçtiği halde alanda parselasyon yapılmaması nedeniyle yetkili hale gelen Sakarya Büyükşehir Belediye Encümenince onaylanan … tarih ve … sayılı parselasyon işleminde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı neticesine varıldığından Bölge İdare Mahkemesince parselasyon işleminin esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir. Öte yandan, davalı idare tarafından dava konusu parselasyonun hal alanına ilişkin olarak yapıldığı ileri sürülmekte ve dosya kapsamında bulunan bilirkişi raporunda düzenleme sınırının plan onama sınırına uygun olarak geçirildiği tespitine yer verilmekte ise de plan onama sınırı içerisinde yer alan hal alanının çok küçük bir kısmını kapsayacak şekilde yapılan parselasyon işleminde, düzenleme sınırının belirlenmesine ilişkin ilkelere uyulup uyulmadığı hususunda, düzenleme sınırının imar planına işlendiği haritalar getirtilerek ve gerekirse ek rapor alınarak açıklığa kavuşturulmak suretiyle yeniden bir değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne, 2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle parselasyon işleminin iptali, imar planları yönünden davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının iptale yönelik kısmına ilişkin olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:.. , K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 14/03/2024 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.Paylaş:
