Park Alanının Değiştirilmesi Hakkında Danıştay Kararı
📜 Danıştay Karar Künyesi
6. Daire – 2020/9351 – 2024/3877 – 25.06.2024
🔎 Karar Özeti
Dava, Çanakkale Belediye Meclisi’nin park alanının sosyal ve kültürel alan olarak değiştirilmesi ve protokolle tahsis edilmesine ilişkin imar planı notunun hukuka aykırılığı nedeniyle açılmış. Danıştay 6. Dairesi, plan notunun planlama ilkelerine aykırı olduğu gerekçesiyle Bölge İdare Mahkemesi kararını onaylamıştır.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y ALTINCI DAİRE Esas No : 2020/9351 Karar No : 2024/3877 TEMYİZ EDENLER: I- (DAVACI) … Vakfı VEKİLİ : Av. … II- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF: I- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı II- (DAVACI) … Vakfı İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Çanakkale ili, Merkez, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın maliki olan davacı tarafından, plan notunun kaldırılması istemi ile yapılan plan değişiliği teklifinin reddine ilişkin Çanakkale Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararının ve bu karara dayanak olan Çanakkale Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen “Planın onaylanmasını müteakip sosyal ve kültürel alan Çanakkale Belediyesine protokol ile tahsis edilecektir.” şeklindeki 1/1000 ölçekli uygulama imar planı plan notunun iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, Çanakkale Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı karar ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile ilköğretim tesis alanı ve park alanlarının azaltıldığı ve park alanının “sosyal ve kültürel alan” olarak planlandığı, park alanının kaldırılması ile bölgedeki sosyal ve teknik altyapı dengesinin bozulmasına yönelik plan değişikliği yapıldığı, bu yönüyle plan değişikliğinin Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 26. maddesine aykırı olduğu, değişiklik ile birlikte getirilen plan notu ilavesinin, İmar Kanunu ve Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin konusu olmadığı, bu nedenle uyuşmazlık konusu plan notunun planlama ilkeleri, imar mevzuatı ve şehircilik esaslarına aykırılık teşkil ettiği, bu kapsamda davacı tarafından yapılan plan değişikliği teklifinin, mevcut plan notunun kaldırılmasının uygun olmadığından bahisle reddedildiği görülmekte olup, davacı tarafından yapılan plan değişikliği teklifinin reddine ilişkin kararda ve bu karara dayanak “Planın onaylanmasını müteakip sosyal ve kültürel alan Çanakkale Belediyesine protokol ile tahsis edilecektir.” ibareli plan notunda hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı, öte yandan, bu kararın doğrudan davacı tarafından yapılan plan değişikliği teklifinin kabulü anlamına gelmeyeceği, dava konusu plan notunun iptali ile plan değişikliği teklifinin yeniden değerlendirilerek işlem tesis edileceğinin açık olduğu belirtilerek dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda, uyuşmazlıkta, dava dosyasında bulunan plan paftaları ve bilirkişi raporlarının değerlendirilmesinden, Çanakkale Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde, plan paftası üzerinde ve plan açıklama raporunda plan notlarının bulunmadığı, plan değişikliğinin hangi teknik ve nesnel gerekçelerle yapıldığını açıklayan ayrıntılı plan açıklama raporunun düzenlenmediği, plan paftasında gösterim başlığı altında yer alan gösterimlerin (özel eğitim tesis alanı, güzel sanatlar lisesi) mevzuata uygun olmadığı, değişiklik ile azaltılan ilköğretim tesis alanı ile park alanları için eşdeğer alan ayrılıp ayrılmadığının görülmediği, bu nedenle dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin, 3194 sayılı İmar Kanununda ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara aykırı şekilde yapıldığı anlaşıldığından, anılan plan değişikliklerinde ve anılan değişiklikler esas alınarak davacının talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçenin eklenmesi suretiyle reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; Dava açmadaki amacının plan değişikliğinin ortadan kaldırılmasının olmadığı, taşınmazın protokol ile belediyeye tahsis edilmesine ilişkin olduğu, bu nedenle Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın aleyhine olduğu, resen araştırma ilkesinden hareketle davacı talebini aşar ve istemini genişletilecek nitelikte karar verildiği, dolayısıyla Bölge İdare Mahkemesi kararına eklenen gerekçenin kaldırılması, bu şekilde hükmün onanmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir. Davalı Çanakkale Belediye Başkanlığı tarafından; Dava konusu plan değişikliğinin davacının teklifi üzerine kabul edildiği, planın, plan notundan ayrı olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı belirtilerek temyiz isteminin kabulüne karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının değişik gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Uyuşmazlık konusu taşınmaz önceki imar planında park alanı olarak planlı iken dava konusu edilen Çanakkale Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında sosyal ve kültürel alan olarak planlanarak, 1/1000 ölçekli uygulama imar planına “Planın onaylanmasını müteakip sosyal ve kültürel alan Çanakkale Belediyesine protokol ile tahsis edilecektir.” şeklindeki plan notu eklenmiştir. Davacı tarafından, taşınmazın 2017 yılında yapılan sözleşme gereği müftülüğe tahsis edildiği ileri sürülerek bu nedenle yukarıda belirtilen plan notunun kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun reddi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Taleple Bağlılık İlkesi” başlıklı 26. maddesinin 1. fıkrasında, “Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmüne yer verilmiştir. Her ne kadar 2577 sayılı Kanunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 26. maddesine atıfta bulunulmamış ise de; taleple bağlılık ilkesi, yargılama hukukunun genel prensiplerinden biri olduğundan idari yargılama hukukunda da uygulanması gerekir. Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 4.maddesinin (k) bendinde, uygulama imar planı, “Nazım imar planı ilke ve esaslarına uygun olarak yörenin koşulları ve planlama alanının genel özellikleri, yapının kullanım amacı ve ihtiyacı, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik ve çevreye etkisi dikkate alınarak; yapılaşmaya ilişkin yapı adaları, kullanımları, yapı nizamı, bina yüksekliği, taban alanı katsayısı, kat alanı kat sayısı veya emsal, yapı yaklaşma mesafesi, ön cephe hattı, ifraz hattı, kademe hattı, ada ayrım çizgisi, taşıt, yaya ve bisiklet yolları, ulaşım ilişkileri, parkları, meydanları, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarını, gerektiğinde; parsel büyüklükleri, parsel cephesi ve derinliği, arka cephe hattı, yol kotu ve bu kotun altındaki kat adedi, bağımsız bölüm sayısı gibi yapılaşma ve uygulamaya ilişkin kararları, uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve varsa kadastral durumu işlenmiş olarak 1/1.000 ölçekte onaylı halihazır haritalar üzerinde, plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanan planı” olarak tanımlanmıştır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Usul hukukunun en temel ilkelerinden biri olan “taleple bağlılık” ilkesi uyarınca, idari yargı mercilerinde açılan davalarda; İdare Mahkemelerinin, davacının istemi ile bağlı olduğu, istemi genişletecek veya daraltacak biçimde karar verilemeyeceği açıktır. Öte yandan, talep sonucunun belirlenmesinde, dava dilekçesinin bir bütün olarak ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. “Talep sonucunun çok açık olmaması hâlinde, onu dava dilekçesinin diğer bölümlerinde yazılanların ışığı altında bir yoruma tâbi tutarak, davacının bu dava ile neyin hüküm altına alınmasını istediği tespit edilmelidir.” (KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Şubat 2001, İstanbul, Cilt II, s. 1608) Düzenleyici işlem niteliğindeki imar planları, plan hükümlerini açıklayıcı nitelikteki plan notları ile bir bütün olup, bu plan notları planın ayrılmaz bir parçası konumunda bulunmakta ve imar planıyla belirlenmiş yapılaşma koşullarını açıklayıcı, belirleyici ve bütünleyici nitelik taşımaktadır. İmar planları herkes tarafından uygulanması zorunlu olan planda getirilen koruma ve kullanım kararlarının açıklayıcısı ve tamamlayıcısı niteliğindeki plan notları ile birlikte onaylanmakta, mevzuatta öngörülen koşulların zorunlu kılması halinde plan ve plan notları değişikliğe konu olabilmektedir. Dava dilekçesi bir bütün olarak incelendiğinde; davacı tarafından, plan notu eklenen taşınmazın 01.11.2017 tarihinde imzalanan sözleşme ile Çanakkale Müftülüğüne tahsis edildiği, Çanakkale Müftülüğü tarafından protokolde yazılı tesislerin yapılması amacıyla davacı tarafından davalı idareye başvuruda bulunularak plan notunun kaldırılmasının istenildiği, protokol ile belediyeye tahsis şartının imar mevzuatına ve plan notu tanımına aykırı olduğu, taşınmazda planlanan sosyal ve kültürel alanın kim tarafından kullanılabileceğine ilişkin plan notunun, objektif bir düzenleyici işlem niteliğinde olan plan notlarının hukuki niteliğine aykırı olduğu, açılan dava ile planın iptali değil plan notunun iptaline karar verilmesinin istenildiği görülmüş olup, taleple bağlılık ilkesine aykırı şekilde değerlendirme yapılarak Çanakkale Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen imar planı ile taşınmaza getirilen kullanım kararı yönünden de karar verildiği anlaşılmıştır. Uyuşmazlıkta, dava konusu işlem ile sosyal ve kültürel tesis alanlarının Çanakkale Belediyesine protokol ile tahsis edileceği yönünde imar planı notu kabul edildiği, yukarıda belirtildiği üzere imar planı notlarının planın düzenleyici işlevini yerine getirmek amacıyla imar planının açıklayıcısı ve tamamlayıcısı niteliğinde kararlar içerebileceği, dava konusu plan notunun ise bu nitelikte bir düzenleme olmadığı sosyal ve kültürel alanların kullanımına ilişkin kural getirmeyen söz konusu alanların idareye tahsisini öngören dava konusu düzenlemenin, plan notunun konusuna girmesine hukuken olanak bulunmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında, sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. Davacının ve Davalının temyiz istemlerinin reddine, 2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun gerekçe eklemek suretiyle reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA, 3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 25/06/2024 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.Paylaş:
