📜 Danıştay Karar Künyesi

12. Daire – 2023/3450 – 2024/4854 – 07.11.2024

---

🔎 Karar Özeti

Bir askeri personelin kadrosuzluktan emekliye sevk edilmesine ilişkin dava sonucu, Danıştay 12. Dairesi tarafından incelenmiş ve idare mahkemelerinin kararı onanmıştır.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y ONİKİNCİ DAİRE Esas No : 2023/3450 Karar No : 2024/4854 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: … Tersanesi Komutanlığında … olarak görev yapan davacının, … tarihinden geçerli olmak üzere kadrosuzluktan emekliye sevk edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı mali, sosyal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun “Albaylarla general ve amirallerin terfi işlemleri” başlıklı 54. maddesinin üçüncü fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülerek iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Anayasa’nın “Yargı Yolu” başlıklı 125. maddesinin ikinci fıkrasındaki; “Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır.” hükmü uyarınca kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma kararlarının yargı denetimi dışında bırakıldığı açık olduğundan, davacının kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilmesine ilişkin dava konusu uyuşmazlığın esasının incelemesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Hakkında emekli edilmesine dayanak olan bir Yüksek Askeri Şura kararının bulunmadığı, Yüksek Askeri Şûra kararı olmadan usulsüz ve kanuna aykırı bir şekilde işlem tesis edildiği, tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğu; öte yandan, Anayasa’nın yargı yolunu kapatan 125. maddesinin ikinci fıkrasının, Anayasa’nın idarenin tüm işlem ve eylemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu yönündeki 125. maddesinin birinci fıkrasına ve hak arama hürriyetini düzenleyen 36. maddesine aykırı olduğu, Anayasa ile korunan hak arama hürriyetinin ve mahkemeye erişim hakkının engellendiği; ayrıca, dava konusu işlemin dayanağı olarak belirtilen 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Kanunu’nun 54. maddesinin üçüncü fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğundan somut norm denetimi yoluyla iptalinin gerektiği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Anayasa’nın “Yargı yolu” başlıklı 125. maddesi uyarınca kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma kararlarının yargı denetimi dışında bırakıldığı açık olduğundan, davacının kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilmesine ilişkin dava konusu uyuşmazlığın esasının incelemesine olanak bulunmadığı belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü: HUKUKİ DEĞERLENDİRME : Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. Davacı tarafından gerek idare mahkemesi, gerekse istinaf başvurusu aşamasında, hakkında Yüksek Askeri Şûra kararının bulunmadığı ileri sürülmüş olmasına karşın, İdare Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesince bu iddiasının karşılanmadığı ve dolayısıyla adil yargılanma hakkının temel unsurlarından olan gerekçeli karar hakkına ulaşılabilirliğinin sağlanmamış olduğu görülmüştür. Gerekçeli karar hakkı, dava açan ve davada taraf olan kişilerin, dava dilekçelerinde, haklarında verilen kararlara karşı başvuru yolu olan istinaf (itiraz) ve temyiz aşamalarında ileri sürmüş oldukları iddiaların, usule ve hukuka uygun bir biçimde incelenip incelenmediğini bilmeleri anlamına gelmekte olup; tarafların, bu iddialarının, haklarında verilecek kararlarda karşılanıp karşılanmadığını bilmeleri, Anayasa’nın, “Duruşmaların açık ve kararların gerekçeli olması” başlıklı 141. maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenmiş Anayasal bir haktır. Bu çerçevede, davacının “gerekçeli karar hakkı”na ilişkin iddiasının incelenmesi ve karşılanması amacıyla; Dairemizin 29/05/2024 tarih ve E:2023/3450 sayılı ara kararı ile, davalı Milli Savunma Bakanlığından, davacının kadrosuzluktan emekliye sevk edilmesine ilişkin dava konusu işlemin dayanağını teşkil eden ve gizli olduğu belirtilen … tarih ve … sayılı Yüksek Askeri Şura Kararının davacıya ilişkin kısmının incelendikten sonra iade edilmek üzere, kapalı zarf içinde memur eliyle gönderilmesinin istenilmesi üzerine; davalı idare tarafından memur eliyle 07/11/2024 tarihinde kapalı zarf içinde gönderilen … tarih ve … sayılı, ıslak imzalı Yüksek Askeri Şura Kararının ve eklerinin incelenmesinden; davacının, “Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Albay Emeklilik Listesi”nin 12. sırasında yer aldığı, “Adı Soyadı” kısmında “…”, “Sicil No:…-…”, “…”, “Düşünceler: 30/08/2022 tarihinden geçerli olmak üzere kadrosuzluktan emekli” ibarelerine yer verildiği görülmüştür. KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1. Davacının temyiz isteminin reddine, 2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın incelenmeksizin reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen açıklama ile ONANMASINA, 3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 4. Kullanılmayan …-TL yürütmenin durdurulması harcının davacıya iadesine, 5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, kesin olarak, 07/11/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.