📜 Danıştay Karar Künyesi

13. Daire – 2015/3352 – 2021/5390 – 28.12.2021

---

🔎 Karar Özeti

İhale bedelini süresinde yatırmayan davacı şirketin teminatlarının irat kaydedilmesine ilişkin hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılan Danıştay kararı incelendi.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y ONÜÇÜNCÜ DAİRE Esas No:2015/3352 Karar No:2021/5390 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVALI) : …Başkanlığı VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, …Mahallesinde bulunan …ada, …parsel sayılı taşınmazın satışına ilişkin olarak 09/12/2009 tarihinde gerçekleştirilen ihale uhdesinde kalan davacı şirkete, ihale bedelinin süresinde ödenmediğinden bahisle teminatının irat kaydedildiğinin bildirilmesine ilişkin …tarih ve …sayılı işlemin iptali ile yatırılan 100.000,00-TL katılım bedeli ve 950.000,00-TL teminat olmak üzere toplam 1.050.000,00-TL’nin avans faizi ile birlikte davalı idare tarafından ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; uyuşmazlığa konu taşınmazın …tarih ve …sayılı Başkanlık Olur’u ile satışına karar verilerek, gazete ilanı ve internet yoluyla kamuoyuna duyurulduğu, 09/12/2009 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin en yüksek teklifi veren davacının uhdesinde kaldığı, davacının satış şartnamesi gereği satıştan önce ve sonra istenen teminatları idare hesabına yatırdığı, ihalenin 16/12/2009 tarihinde onaylanarak kesinleştiği, …tarih ve …sayılı yazı ile davacıdan taşınmaz bedelinin 10 gün içinde idare hesaplarına yatırılmasının istenildiği, davacının 31/12/2009 tarihli dilekçesiyle, taşınmazın imar durumunda akaryakıt istasyonu lejantında kalmadığının öğrenildiğinden bahisle teminatın iadesinin istenildiği, ihale bedelinin süresi içinde yatırılmadığından bahisle …tarih ve …sayılı Başkanlık Olur’u ile davacının teminatlarının irat kaydedildiği, bu hususun 11/02/2010 tarihli yazı ile davacı şirkete bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı; davacı şirketin basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü çerçevesinde ihale sürecinde, ihale şartnamesinin tüm içeriğinden haberdar olduğu, taşınmazla ilgili imar planlarını ve taşınmazın imar durumunu bildiği ve bu hâliyle satın alma iradesini ortaya koyduğunun kabulü gerektiği, söz konusu taşınmazın, şartnamede ve ilanlarda belirtildiği üzere “akaryakıt istasyonu” lejantında kaldığına ve imar durumuna ilişkin idare tarafından yanıltıcı herhangi bir bilgi verilmediği, taşınmazın ihale aşamasındaki mevcut fonksiyonun iptali istemiyle idarî yargıda dava açılmış olmasının ihale sürecini sakatlamayacağı, bu durumda, süresi içinde ihale bedelini yatırması gereken davacı şirketin ihale şartnamesinde öngörülen yükümlülüğü yerine getirmediği açık olduğundan şartname ve Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihale ilanlarında taşınmazın akaryakıt lejantında kaldığının belirtildiği, davacının idareye güvenerek ihaleye girdiği, plan değişikliğine karşı açılan davada Mahkemece iptal kararı verildiği, taşınmazın akaryakıt alanında kalmadığı, davalı idarenin verdiği ilanların hatalı olduğu, taşınmazın ayıplı olduğu, davalı idarenin kusurlu davranışlarının sonucunun davacıya yükletilemeyeceği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü bulunan davacının imar planına karşı dava açma süresinin henüz dolmadığını ve dava açılabileceğini öngörmesi gerektiği, davalı idarenin ihale tarihinden sonra davadan haberdar olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE : MADDİ OLAY : İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, …Mahallesinde bulunan …ada, …parsel sayılı taşınmazın satışına ilişkin olarak 09/12/2009 tarihinde gerçekleştirilen ihale 23.750.000,00-TL teklif ile uhdesinde kalan davacı şirket tarafından 100.000,00-TL katılım teminatına ek olarak teklif bedeli üzerinden hesaplanan %4 oranındaki 950.000,00-TL kati teminat yatırılmıştır. Davacının 31/12/2009 tarihli dilekçesiyle, taşınmazın imar durumunda akaryakıt istasyonu lejantında kalmadığının öğrenildiğinden bahisle teminatın iadesi istenilmiş ise de, ihale bedelinin süresi içinde yatırılmadığından bahisle …tarih ve …sayılı Başkanlık Olur’u ile davacının yatırdığı teminatların irat kaydedilmiştir. Bu hususun …tarih ve …sayılı yazı ile davacı şirkete bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Ayni Hak Tesisi Ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği’nin 5. maddesinde, “Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, açıklık, rekabet, eşit muamele, kamuoyu denetimi, etkinlik ve verimlilik esastır.”; 8. maddesinde, “(2) Şartnamelerde işin mahiyetine göre bulunabilecek özel ve teknik şartlardan başka genel olarak aşağıdaki hususların gösterilmesi zorunludur. a) İşin niteliği, nev’i ve miktarı, b) İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte yapılacağı; arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı ihalelerinde birinci ve ikinci oturumun tarih ve saati, c) Taşınmazların satışı, kiraya verilmesi, trampa edilmesi ve üzerlerinde sınırlı ayni hak tesisinde tapu kayıtlarına göre yeri, sınırı, yüzölçümü, varsa pafta, ada ve parsel numarası ve durumu, d) Varsa tahmin edilen bedeli ve geçici teminat miktarı ile kesin teminata ait şartlar, e) İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları, f) İhale usulü, ihaleye katılma şartları ve istenen belgeler, g) İhaleyi yapıp yapmamakta ve uygun bedeli tespitte İdarenin serbest olduğu, h) Vergi, resim ve harçlarla sözleşme giderlerinin kimin tarafından ödeneceği, i) Arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı işlerinde alt yüklenicilerin kullanılıp kullanılmayacağı, j) Sözleşmenin noterlikçe düzenlenip düzenlenmeyeceği, k) İhtilafların çözüm şekli.”; “Sözleşmeye davet başlılı 31. maddesinde ise, “İhale üzerinde bırakılan istekliye 23’üncü madde uyarınca yapılan tebliği müteakip on gün içinde sözleşmeyi imzalaması hususu tebliğ edilir. Verilen süre içinde ihale üzerinde kalan isteklinin kesin teminatı yatırarak sözleşme imzalaması zorunludur. Aksi takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin, varsa, geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, en uygun ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de sözleşme imzalayabilir. İkinci en uygun teklif sahibine yine yukarıdaki usulde yapılacak tebligatın ardından, ikinci en uygun teklif sahibi de sözleşmeyi imzalamazsa, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir. ” kuralı yer almaktadır. Dava konusu ihaleye ait Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Arsaları Açık Artırma ile Satış Şartnamesi’nin 6. maddesinde, “Taşınmazlar hakkında internet sitesindeki tanıtım veya broşür, katalog, kitapçık ve ilanlarda verilen bilgiler ile diğer bilgiler taahhüt niteliğinde olmayıp genel bilgi niteliğindedir. Teklif veren taşınmazı mevcut durumu ile (kiracı, hasar, hisse, işgal, imar, iskan, tapu vb. bilgileri) görmüş, beğenmiş ve kabul etmiş sayılacak olup; bu konuda gelecekte İdareden herhangi bir itiraz ve talepte bulunmayacaktır.”; 13. maddesinde, “Satın almaktan vazgeçen veya ihale bedelini süresinde yatırmayan teklif sahibinin hakkı iptal edilerek, herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın, yatırılan katılım teminatı/teminatları ve % 4 oranında teminatı idarece irat kaydedilecektir.”; 15. maddesinde ise, “Teminatı yatırarak sözleşme yapmaya davet edilen en yüksek teklifi veren katılımcı % 4 oranında teminatı yatırdığı halde, kendisine verilen süre içerisinde satış sözleşmesini imzalamazsa veya teklif bedeli peşin ise satış bedelinin tamamını, teklif bedeli vadeli ise % 20 peşinat bedelini verilen sürede yatırmazsa katılım bedeli ile % 4 oranında kati teminatı da idarece irat kaydedilecektir.” kuralı yer almaktadır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Dava konusu uyuşmazlığa ilişkin süreç incelendiğinde, İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, … Mahallesinde bulunan …ada, …parsel sayılı taşınmazın 23/01/2009 tarihli Protokol ile Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na devredildiği, devir tarihinde parselin “sağlık tesis alanı” ve “eğitim tesis alanı” lejantında kaldığı, taşınmaza ilişkin 08/05/2009 tarihli ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı tadilatı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatı yapılarak 21/08/2009-23/09/2009 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, tadilat planı kapsamında taşınmazın sağlık tesisi alanından çıkarılarak, akaryakıt alanı lejantına alındığı, anılan planların iptali istemiyle açılan davada …. İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…K:…sayılı kararıyla dava konusu planların iptaline karar verildiği, bu kararın Danıştay Altıncı Dairesi’nin 14/04/2014 tarih ve E:2011/1056, K:2014/3047 sayılı kararıyla onandığı, bu arada, davalı idare tarafından Bakırköy ilçesi, …Mahallesi, …ada, …parsel, …ada …parsel, …ada …parseller, …ada …parsel, ortaöğretim alanı ile yollara ilişkin 1/5000 ölçekli ve 1/1000 ölçekli plan değişikliği yapıldığı, bu plan değişikliğinin İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin …tarih ve …sayılı kararı ile onaylandığı, söz konusu plan değişikliğinde uyuşmazlığa konu …ada, …sayılı parselin “akaryakıt istasyonu alanı” lejantında kaldığı, bu plan değişikliğine karşı açılan davada, …. İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla davanın ehliyet yönünden reddine karar verildiği, bu kararın Danıştay Altıncı Dairesi’nin 20/02/2014 tarih ve E:2012/7198, K:2014/1253 sayılı kararıyla onandığı, dolayısıyla, ihaleye konu taşınmazın “akaryakıt istasyonu alanı” lejantında kaldığının anılan yargı kararları üzerine kesinleştiği anlaşılmaktadır. Bu itibarla, dava konusu ihaleye ait Şartname kuralları uyarınca, süresi içinde ihale bedelini yatırmayan davacı şirketin teminatlarının irat kaydedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır. KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1. Davacının temyiz isteminin reddine, 2. Davanın reddi yolundaki …. İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA, 3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine, 5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 28/12/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi. (X) KARŞI OY Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Ayni Hak Tesisi Ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği’nin “Sözleşmeye davet” başlılı 31. maddede ise, “İhale üzerinde bırakılan istekliye 23’üncü madde uyarınca yapılan tebliği müteakip on gün içinde sözleşmeyi imzalaması hususu tebliğ edilir. Verilen süre içinde ihale üzerinde kalan isteklinin kesin teminatı yatırarak sözleşme imzalaması zorunludur. Aksi takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin, varsa, geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, en uygun ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de sözleşme imzalayabilir. İkinci en uygun teklif sahibine yine yukarıdaki usulde yapılacak tebligatın ardından, ikinci en uygun teklif sahibi de sözleşmeyi imzalamazsa, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” kuralı yer almaktadır. Aktarılan Yönetmelik kuralı uyarınca, ihale üzerinde kalan isteklinin verilen süre içerisinde kesin teminatı yatırarak sözleşme imzalamaması hâlinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin, ancak, geçici teminatın gelir kaydedileceği, kesin teminatın irat kaydedilmesinin hukukî dayanağının bulunmadığı anlaşıldığından, davacı şirketin 950.000,00 TL tutarındaki kesin teminatının irat kaydedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı anlaşılmaktadır. Açıklanan gerekçelerle, dava konusu işlemin davacı şirketin 950.000,00 TL tutarındaki kesin teminatının irat kaydedilmesine ilişkin kısmının iptaline karar verilmesi gerektiği oyu ile karar katılmıyorum.