📜 Danıştay Karar Künyesi

8. Daire – 2021/89 – 2024/5171 – 09.10.2024

---

🔎 Karar Özeti

2017 yılında işletme faaliyet raporundaki yanıltıcı beyan nedeniyle uygulanan idari para cezasıyla ilgili Danıştay kararı incelendi ve bozulması kararlaştırıldı.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2021/89 Karar No : 2024/5171 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVALI) : …Genel Müdürlüğü VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Manisa ili, Akhisar ilçesi hudutları içerisinde bulunan … sicil numaralı IV. grup maden işletme ruhsatı sahibi olan davacı tarafından, 2017 yılına ait işletme faaliyet raporunda satış yapılmadığının beyan edilmesine rağmen sevk fişlerinin tetkikinden 70 ton kömür sevk edildiğinden bahisle 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 10. ve 12. maddeleri uyarınca 78.147,24 TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün … tarih ve E… sayılı işleminin iptali istenilmektedir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; taraflar arasında 2017 yılı içerisinde 70 ton kömürün üretilerek sevk edildiği ve bu durumun davalı idareye bildirilmediği hususunda ihtilaf bulunmadığı, davacının uhdesinde bulunan sahadan 2017 yılında gerekli bildirimler yapılmadan 70 ton kömür üretimi yapılarak sevkiyat ve satışının yapıldığının tespit edildiği, ancak davalı idareye gerekli bildirimlerin yapılmadığı, davaya konu idari para cezasının tahakkuku için önceden davacıya bildirim yapılmasının gerekmediği, böylece davacıya isnat edilen fillerin sübuta erdiği anlaşıldığından tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, söz konusu satışın yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından sehven unutulduğu ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ….’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Manisa ili, Akhisar ilçesi hudutları içerisinde bulunan … sicil numaralı IV. grup maden (Linyit) işletme ruhsatının 3213 sayılı Maden Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince davalı idareye ait teknik personeller tarafından … tarih ve … sayılı olur ile mahallinde tetkik yapıldığı, yapılan tetkik ve inceleme neticesinde 2017 yılına ait işletme faaliyet raporunda satış yapılmadığının beyan edilmesine rağmen sevk fişlerinin tetkikinden 70 ton kömür sevk edildiğinin tespit edildiğine ilişkin rapor düzenlenmesi üzerine 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 10. ve 12. maddeleri uyarınca 78.147,24 TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün 19.02.2019 tarih ve E.409648 sayılı işleminin tesis edildiği, bu işlemin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. İLGİLİ MEVZUAT: 3213 sayılı Maden Kanunu’nun “Beyan usulü” başlıklı 10. maddesinin 7. fıkrasında; “Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunmak suretiyle Kanun hükümlerinin uygulanmasını engelleyen ve/veya haksız surette hak iktisap eden ruhsat sahiplerine 50.000 TL idari para cezası verilir. Bu fıkranın ikinci kez ihlâli halinde bir önceki ceza katlanarak uygulanır. (Değişik cümle:14/2/2019-7164/10 md.) İlk tespit tarihinden itibaren üç yıl içinde madde hükümlerinin üç kez ihlâl edildiğinin tespiti hâlinde ruhsat iptal edilir.” hükmü, (e) fıkrasında; “Ruhsat sahasında yapılan üretim veya satışların beyan edilmemesi,…haksız yere hak iktisabı sayılır. Haksız yere hak iktisabına imkan veren bu hususlarla ilgili yapılmış beyanlar da gerçek dışı ve yanıltıcı beyanlar olarak kabul edilir.(Ek fıkra: 26/5/2004 – 5177/5 md.) Bu maddede belirtilen şekilde ve/veya haksız yere iktisap edilen haklar geri alınır.” hükmü, 12. maddesinde ise, “Üretilen madenin sevk fişi ile sevkiyatı zorunludur….Denetim ve inceleme sonucunda, yaptığı üretim ve sevkiyatı sevk fişi ile kayıt altına almadığı veya bildirmediği tespit edilen ruhsat sahiplerine, ödenmesi gereken Devlet hakkına ilaveten bildirilmeyen miktar için hesaplanacak Devlet hakkının beş katı tutarında idari para cezası verilir. Bu fıkranın ihlalinin tekrarı hâlinde bildirilmeyen miktar için madenin ocak başı satış bedelinin on katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Maden Yönetmeliğinin “İdari para cezaları” başlıklı 93. maddesinin 2. fıkrasında “İdari para cezaları ile ilgili bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.” düzenlemesine yer verilmiş, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 5. maddesinde; “26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır. Ancak, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından derhal uygulama kuralı geçerlidir. Kabahat, failin icraî veya ihmali davranışı gerçekleştirdiği zaman işlenmiş sayılır. Neticenin oluştuğu zaman, bu bakımdan dikkate alınmaz.” kuralı yer almaktadır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Davacı tarafından, 2017 yılı işletme faaliyet raporunda satış yapılmadığı beyan edilmesine rağmen mahallinde yapılan tetkikte düzenlenen sevk fişlerinin incelenmesi neticesinde 70 ton satış yapıldığının tespit edildiği ve belirtilen bu miktarın beyan edilmediği anlaşıldığından 2019 yılı için belirlenen 77.632,00-TL idari para cezası ile eksik beyan edilen Devlet hakkının 5 katı tutarında 515,24 TL idari para cezası verilmiştir. Uyuşmazlıkta, temyize konu kararın, cezalandırmaya esas alınan fiilin sübuta erdiğine ilişkin gerekçesinde isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak, cezaya esas fiilin hangi tarihte gerçekleştiğinin tespiti uygulanacak idari para cezası miktarı açısından önem taşımaktadır. Somut olayda mahallinde denetim gerçekleştirilmiş olup, davacı tarafından 2017 yılı işletme faaliyet raporu da 2018 yılının nisan ayında idareye sunulmuştur. 3213 sayılı Maden Kanunu’na aykırılık teşkil eden eylemi nedeniyle davacıya, işlenen fiilin gerçekleştiği tarihe göre (2017 yılı işletme ve satış bilgi formlarının 2018 yılı nisan ayında idareye sunulması ile gerçekleşen eylemin 2018 yılına tekabül ettiği) 2018 yılında geçerli olan idari para cezası tutarı verilmesi gerekirken, dava konusu işlem tarihi olan 2019 yılı için yeniden değerleme oranında güncellenen değerler üzerinden idari para cezasının verildiği anlaşılmaktadır. Aynı şekilde, davacı tarafından 2017 yılında 40 TL ocak başı satış fiyatı üzerinden kömür satışı yapıldığı tespit edildiğinden, söz konusu bedel üzerinden Devlet hakkı ve ek Devlet hakkı bulunarak 5 katı tutarında idari para cezası verilmesi gerekirken dava konusu işlem tarihi olan 2019 yılı için yeniden değerleme oranında güncellenen 56,64 TL ocak başı satış fiyatı üzerinden hesaplama yapılarak idari para cezası verilmiştir. Bu durumda, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan ceza tutarı ve ocak başı satış fiyatı dikkate alınmak suretiyle 3213 sayılı Kanun’un 10. ve 12. maddeleri kapsamında verilen dava konusu idari para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığından, davanın reddine dair karara yönelik istinaf isteminin reddine karar veren Bölge İdare Mahkemesi kararında, idarece verilen idari para cezasının miktarı yönüyle hukuki isabet görülmemiştir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne, 2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 4. Kesin olarak 09/10/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.